У 2015 годзе Генеральная Асамблея ААН пры разглядзе “Парадаку дня ў галіне ўстойлівага развіцця на перыяд да 2030 года” зацвердзіла Мэты ўстойлівага развіцця (далей – ЦУР).
Пералік ЦУР прадстаўлены ніжэй.
У рамках працы па дасягненні ЦУР, якая вядзецца ў Беларусі, быў прыняты шэраг дзяржаўных праграмных дакументаў, выбудавана архітэктура кіравання дасягненнем ЦУР.
Мэты ўстойлівага развіцця адлюстраваны ў “Нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь да 2030 года”, ухваленай Прэзідыумам Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (пратакол пасяджэння ад 2 мая 2017 года № 10).
Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 25.05.2017 № 181 «Аб Нацыянальным каардынатары па дасягненні Мэт устойлівага развіцця»:
вызначаны Пералік дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, адказных за рэалізацыю ЦУР (у тым ліку Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь), уключаючы абласныя і Мінскі гарадскі выканаўчыя камітэты;
Нацыянальным каардынатарам па дасягненні ЦУР назначана намеснік Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь М.А.Шчоткіна;
зацверджана Палажэнне аб Нацыянальным каардынатары па дасягненні Мэт устойлівага развіцця (далей – Палажэнне).
Згодна з Палажэннем, Нацыянальны каардынатар узначальвае Савет па ўстойліваму развіццю (далей – Савет), які з’яўляецца дарадчым і кансультатыўным органам.
У склад Рады ўваходзяць намеснікі кіраўнікоў дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, адказных за рэалізацыю ЦУР.
Ад Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь у склад Савета ўваходзіць намеснік Міністра – Галоўны дзяржаўны санітарны ўрач Рэспублікі Беларусь Н.П.Жукава.
На падставе прапаноў органаў дзяржаўнага кіравання і іншых дзяржаўных арганізацый Саветам сфарміравана нацыянальная сістэма паказчыкаў для маніторынгу дасягнення ЦУР. Цяпер праводзіцца арганізацыйная работа па нацыяналізацыі паказчыкаў ЦУР шляхам інтэграцыі апошніх у нацыянальныя, дзяржаўныя, рэспубліканскія, галіновыя і рэгіянальныя стратэгіі, праграмы і планы развіцця, якія вызначаюць работу ўрада, цэнтральных і мясцовых органаў улады.
Для інтэграцыі нацыянальных паказчыкаў адказныя дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі адаптуюць паказчыкі ЦУР да сваёй дзейнасці, для чаго:
па кожным замацаваным (дэлегаваным) паказчыку вызначаюць сістэму для маніторынгу дасягнення ЦУР;
укараняюць паказчыкі ЦУР у сістэму планавання і прагназавання працы ведамства;
ствараюць сістэму працы падпарадкаваных арганізацый па выкананні паказчыкаў ЦУР, уключаючы механізм арганізацыйна-метадычнага забеспячэння і кантролю;
вызначаюць галіны міжведамаснага ўзаемадзеяння для рэалізацыі паказчыкаў ЦУР.
Інтэграцыя кампаненты здароўя ў мадэль устойлівага развіцця закладзена ў ЦУР № 3 “Добрае здароўе і дабрабыт (Забеспячэнне здаровага ладу жыцця і садзейнічанне дабрабыту для ўсіх у любым узросце)”. Для рэалізацыі гэтай мэты маецца быць рашэнне цэлага шэрагу задач (дадатак).
Для арганізацыі рэалізацыі ЦУР у Міністэрстве аховы здароўя Рэспублікі Беларусь створана Метадычная рада па маніторынгу і ацэнцы ўстойлівасці развіцця, зацверджана Палажэнне аб метадычнай радзе (загад Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 21.11.2017 № 1332) і вызначаны індыкатары Паказчыкаў ЦУР.
Санітарна-эпідэміялагічнай службе для арганізацыі рэалізацыі ЦУР у галіне прафілактыкі хвароб і фарміравання здаровага ладу жыцця дэлегаваны маніторынг 7 індыкатараў, вызначаных на нацыянальным узроўні:
Паказчык 3.3.1.1: «Колькасць новых заражэнняў ВІЧ (ацэначная колькасць) на 1000 неінфіцыраваных у разбіўцы па падлозе і ўзросце»;
Паказчык 3.3.3: «Захворванне на малярыю на 1000 чалавек»:
Паказчык 3.3.4: «Захворванне на гепатыт В на 100 000 чалавек»:
Паказчык 3.9.1: “Смяротнасць ад забруджвання паветра ў жылых памяшканнях і атмасфернага паветра”;
Паказчык 3.9.2: “Смяротнасць ад адсутнасці бяспечнай вады, бяспечнай санітарыі і гігіены (ад адсутнасці бяспечных паслуг у галіне водазабеспячэння, санітарыі і гігіены (ВССГ) для ўсіх”);
Паказчык 3.b.1: “Доля мэтавай групы насельніцтва, ахопленая імунізацыяй усімі вакцынамі, уключанымі ў нацыянальныя праграмы”;
Паказчык 3.d.1: “Здольнасць выконваць Міжнародныя медыка-санітарныя правілы (ММСП) і гатоўнасць да надзвычайных сітуацый у галіне грамадскай аховы здароўя”;
Прапрацоўваецца пытанне аб удзеле санэпідслужбы ў фарміраванні індыкатараў наступных паказчыкаў:
Паказчык 11.6.2: “Сярэднегадовы ўзровень утрымання дробных цвёрдых часціц (класа PM10) у атмасферы асобных гарадоў (у пераліку на колькасць насельніцтва)”;
Паказчык 11.7.1: «Сярэдняя доля забудаванай гарадской тэрыторыі, якая адносіцца да адкрытых для ўсіх грамадскіх месцаў, з указаннем даступнасці ў разбіўцы па падлозе, узросце і прыкмеце інваліднасці»;
Паказчык 7.1.2: «Доступ да чыстых і крыніц энергіі і тэхналогій у побыце».
Загадам па дзяржаўнай установе “Рэспубліканскі цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя” ад 15 студзеня 2018 года № 08-ОД) вызначаны склад спецыялістаў у ГУ РЦГЭіГЗ, адказных за збор даных, аналіз, падрыхтоўку справаздачы па паказчыках ЦУР; ускладзена адказнасць на аддзяленне сацыяльна-гігіенічнага маніторынгу за забеспячэнне падрыхтоўкі зводнай інфармацыі, арганізацыю планавання і падрыхтоўку прапаноў дзейнасці санэпідслужбы па пытаннях рэалізацыі і дасягненні ЦУР.
На абласным і тэрытарыяльным узроўнях дзяржсаннагляду пачата арганізацыя ўзаемадзеяння з мясцовымі органамі дзяржаўнага кіравання па выкананні сацыяльна-эканамічных планаў устойлівага развіцця з мэтай адлюстравання ў іх пытанняў прафілактыкі інфекцыйных і масавых неінфекцыйных захворванняў, а таксама па фарміраванні ў насельніцтва здаровага ладу жыцця.
Арганізацыйна-метадычнае і інфармацыйна-тэхналагічнае суправаджэнне работы ЦГЭ з паказчыкамі ЦУР рэкамендуецца забяспечваць у рамках падыходаў, вызначаных «Канцэпцыяй удасканалення дзейнасці органаў і ўстаноў, якія ажыццяўляюць дзяржаўны санітарны нагляд у галіне прафілактыкі неінфекцыйных захворванняў і фарміравання здаровага ладу жыцця», разгледжанай на Рэспубліканскім санітар. радзе ад 26 ліпеня 2017 года (рашэнне № 5) і прынятай для зацвярджэння ва ўстаноўленым парадку пастановай калегіі Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 3 кастрычніка 2017 года № 20.3 “Аб дзейнасці арганізацый аховы здароўя па фарміраванні здаровага ладу жыцця”.

МЭТЫ УСТОЙЛІВАГА РАЗВІЦЦЯ

Мэта 1. Паўсюдная ліквідацыя галечы ва ўсіх яе формах.
Мэта 2. Ліквідацыя голаду, забеспячэнне харчовай бяспекі і паляпшэнне харчавання і садзейнічанне ўстойліваму развіццю сельскай гаспадаркі
Мэта 3. Забеспячэнне здаровага ладу жыцця і садзейнічанне дабрабыту для ўсіх у любым узросце
Мэта 4. Забеспячэнне ўсёахопнай і справядлівай якаснай адукацыі і заахвочванне магчымасці навучання на працягу ўсяго жыцця для ўсіх
Мэта 5. Забеспячэнне гендэрнай роўнасці і пашырэнне правоў і магчымасцей для ўсіх жанчын і дзяўчынак
Мэта 6. Забеспячэнне наяўнасці і рацыянальнага выкарыстання водных рэсурсаў і санітарыі для ўсіх
Мэта 7. Забеспячэнне ўсеагульнага доступу да недарагіх, надзейных, устойлівых і сучасных крыніц энергіі для ўсіх
Мэта 8. Садзейнічанне паступальнаму, усёахопнаму і ўстойліваму эканамічнаму росту, поўнай і прадукцыйнай занятасці і годнай працы для ўсіх
Мэта 9. Стварэнне стойкай інфраструктуры, садзейнічанне ўсёабдымнай і ўстойлівай індустрыялізацыі і інавацыям
Мэта 10. Скарачэнне няроўнасці ўнутры краін і паміж імі.
Мэта 11. Забеспячэнне адкрытасці, бяспекі, жыццеўстойлівасці і экалагічнай устойлівасці гарадоў і населеных пунктаў
Мэта 12. Забеспячэнне пераходу да рацыянальных мадэляў спажывання і вытворчасці
Мэта 13. Прыняцце тэрміновых мер па барацьбе са зменамі клімату і яго наступствамі
Мэта 14. Захаванне і рацыянальнае выкарыстанне акіянаў, мораў і марскіх рэсурсаў у інтарэсах устойлівага развіцця
Мэта 15. Абарона і аднаўленне экасістэм сушы і садзейнічанне іх рацыянальнаму выкарыстанню, рацыянальнае лесакарыстанне, барацьба з апустыньваннем, спыненне і абарачэнне назад працэсу дэградацыі зямель і спыненне працэсу страты біяразнастайнасці
Мэта 16. Садзейнічанне пабудове міралюбівага і адкрытага грамадства ў інтарэсах устойлівага развіцця, забеспячэнне доступу да правасуддзя для ўсіх і стварэнне эфектыўных, падсправаздачных і заснаваных на шырокім удзеле ўстаноў на ўсіх узроўнях.
Мэта 17. Умацаванне сродкаў ажыццяўлення і актывізацыя работы ў рамках Глабальнага партнёрства ў інтарэсах устойлівага развіцця

ЗАДАЧЫ МЭТЫ № 3 «Забеспячэнне здаровага ладу жыцця і садзейнічанне дабрабыту для ўсіх у любым узросце»:
скараціць агульнасусветны паказчык мацярынскай смяротнасці;
пакласці канец прадухільнай смяротнасці нованароджаных дзяцей і дзяцей ва ўзросце да 5 гадоў;
пакласці канец эпідэміям СНІДу, туберкулёзу, забяспечыць барацьбу з гепатытам, хваробамі, якія перадаюцца праз ваду, і іншымі інфекцыйнымі паталогіямі;
скараціць на адну трэць паказчык заўчаснай смяротнасці ад неінфекцыйных захворванняў (Ніза) з дапамогай прафілактыкі, лячэння і падтрымання псіхічнага здароўя і дабрабыту;
умацоўваць прафілактыку і лячэнне наркаманіі (у тым ліку злоўжыванне алкаголем);
удвая скараціць колькасць смерцяў і траўм у выніку ДТЗ;
забяспечыць усеагульны доступ да паслуг па ахове рэпрадуктыўнага здароўя (у тым ліку для планавання сям’і, атрымання інфармацыі і асветы), улічыць пытанні аховы рэпрадуктыўнага здароўя ў нацыянальных стратэгіях і праграмах;
забяспечыць усеагульны ахоп паслугамі аховы здароўя, доступ да якасных медыка-санітарных паслуг, бяспечных, эфектыўных, даступных асноўных лекаў і вакцын;
істотна скараціць колькасць выпадкаў смерці і захворванняў у выніку ўздзеяння небяспечных хімічных рэчываў, забруджвання паветра, вады і глебы;
пашырыць рэалізацыю Рамачнай канвенцыі СААЗ па барацьбе супраць тытуню ва ўсіх краінах;
аказаць падтрымку ў правядзенні навуковых даследаванняў і распрацоўцы вакцын і лекавых прэпаратаў для лячэння інфекцыйных і неінфекцыйных захворванняў;
павялічыць аб’ём фінансавання сферы аховы здароўя, забяспечыць далейшы набор, падрыхтоўку і ўтрыманне медыцынскіх кадраў у краінах, якія развіваюцца;
нарошчваць патэнцыял ранняга папярэджання і зніжэння рызык для здароўя.